Wat gebeurt er na het overlijden van u of uw partner met uw huis in Frankrijk ?

Ooit was u of waren uw ouders in de gelukkige omstandigheid een huis in Frankrijk te kopen.

In de jaren dat er nog helemaal geen sprake was van een financiële of economische crisis hebben vele Nederlanders een huis in Frankrijk gekocht. Sommigen kochten zo’n huis als belegging, anderen zijn er na hun pensioen daadwerkelijk gaan wonen.

Misschien betaalde u het huis nog in Franse francs en was de rente over de financiering van een tweede huis in die tijd nog aftrekbaar in Nederland.

Uw droom kwam uit. Een huis in Frankrijk. Genieten en wel zo lang mogelijk van uw huis onder de zon.

In deze roes werd nauwelijks stilgestaan bij de gevolgen van een toekomstig overlijden van één van u, laat staan aan de juridische en fiscale gevolgen. Daar was het toen niet de tijd voor.

Inmiddels bent u wat ouder en heeft u nog steeds dit dierbare bezit in Frankrijk. Wellicht bent u inmiddels in Frankrijk gaan wonen en bent u Franss ingezetene geworden.

Maar wat als één van de partners komt te overlijden. Is alles wel goed geregeld ?

Hoe zit het met de langstlevende bescherming in Frankrijk ? Kunt u wel in uw huis in Frankrijk blijven wonen, of gaat (een deel van de) nalatenschap naar de kinderen ?
Is uw Nederlandse testament wel uitvoerbaar in Frankrijk en hoe zorgt u ervoor dat u of uw partner langstlevende bescherming geniet ?

En wat als u na een scheiding of overlijden van uw partner met iemand anders bent gaan samenwonen ? Erkent Frankrijk samenwonen wel en wat zijn de juridische en fiscale gevolgen van samenwonen in Frankrijk ?

Ook rijst de vraag of u de kinderen (die in de meeste gevallen nog in Nederland wonen) niet met een onevenredig hoge aanslag Franse erfbelasting opzadelt, als zij na uw overlijden uw Franse bezit erven.

En in welk land betalen zij eigenlijk erfbelasting ? In Nederland of in Frankrijk ? En zijn er misschien mogelijkheden om te hoge erfbelasting in Frankrijk te voorkomen ?

Is het misschien een idee om het bloot eigendom aan de kinderen te schenken, zodat u het vruchtgebruik van de Franse woning houdt. Hoe regel je zoiets in Frankrijk vóórdat het te laat is?

Als u er lang over nadenkt zijn er wellicht heel wat vragen en onduidelijkheden die nu nog geregeld kunnen worden. Wacht daar niet te lang mee.

Breng uw situatie nu en na het overlijden van u of uw partner in kaart.

Frankrijk is namelijk niet het meest fiscaal vriendelijke land als het gaat om erven en schenken.
Zeker niet voor ongehuwden en ook niet als uw erfgenamen niet in Frankrijk wonen.

Meer informatie over erven, testamenten, erf- en schenkbelasting bij nalatenschappen in Frankrijk leest u in het handboek.

Inhoudsopgave
1. Inleiding

Begripsverandering

2. Nederlandse erfrechtsituatie

Nederlandse erfrechtsituatie van vóór 1 januari 2003
Huidige wettelijke rente
Afwijken van de wettelijke regels van erfrecht door het opmaken
van een testament
Legitieme portie
Opmaken en wijzigen van een testament
Defiscalisering van vorderingen

3. Nederlands of Frans erfrecht ?

Wanneer krijgt u te maken met buitenlands erfrecht ?
Verschillende soorten langstlevende testamenten in Nederland
Vruchtgebruik testament
Ouderlijke boedelverdeling / wettelijke verdeling
Langstlevende enig erfgenaam
Langstlevende enig erfgenaam met tweetrapsmaking
Situatie vóór 17 augustus 2015
Internationaal Privaatrecht
Conflict met het Franse erfrecht
Franse wettelijke verdeling onder nabestaanden
Voorbeeld Wijziging Frans erfrecht per 1 januari 2007 Uitleg schema

4. De oplossing: Europese Erfrechtverordening
Europese Erfrechtverordening (EEV) per 17-08-2015 Wat is de gewone verblijfplaats ? Rechtskeuze uitbrengen via een testament Doel van de EEV Inhoud van de EEV Voorbeeld in de nieuwe situatie Gewone verblijfplaats en nationaliteit Toepasselijk recht erfopvolging en de woonplaats Wat als u geen keuze uitbrengt na 17 augustus 2015 Voordelen Praktijk Europese Verklaring van Erfrecht De EEV en de erfbelasting U woont in Frankrijk met een oud Nederlands testament

5. Het maken van een rechtskeuze
U kiest voor Frans recht U kiest voor Nederlands recht De positie van de samenwoner in het Franse recht De positie van de samenwoner in het Nederlands recht

6. Huwelijk met internationale aspecten

Is een in het buitenland gesloten huwelijk rechtsgeldig in Nederland ? Welk huwelijksvermogensregime is van toepassing ? Het Haags Huwelijksvermogensverdrag Verdragslanden Voor wie geldt het verdrag ? Huwelijksdatum vóór 1 september 1992 Eerste gewone verblijfplaats volgens Nederlandse jurisprudentie Eerste gewone verblijfplaats volgens Frans recht Huwelijksdatum op of ná 1 september 1992 Het Franse stelsel van het huwelijksvermogensrecht Huwelijksvoorwaarden Hoofdelijke aansprakelijkheid Immigratie Naturalisatie en de gevolgen voor het huwelijksvermogensstelsel U heeft geen gemeenschappelijke eerste woonplaats Wat te doen als u ongewilde verandering wilt voorkomen Het maken van een rechtskeuze Wie kan een rechtskeuze uitbrengen ? Nationaliteitsland of woonplaatsland Rechtskeuze en/of huwelijksvoorwaarden Waaruit kiezen ? Het verdrag bepaalt waarvoor u een keuze mag uitbrengen Als er geen huwelijksvoorwaarden en geen rechtskeuze is gemaakt Hoe brengt u de rechtskeuze uit ? Registratie en werking van het gekozen stelsel tegenover derden Registratie van uw keuze Registratie van huwelijks voorwaarden naar buitenlands (niet-Nederlands) recht Ongewilde verandering voorkomen Pensioenverevening Zekerheid met het maken van een rechtskeuze en/of huwelijksvoorwaarden Terug naar Nederland en de gevolgen voor het huwelijksvermogensstelsel Waarom een rechtskeuze ? Voorbeeld Belangrijk aandachtspunt: Nalatenschap en scheiding Geldend huwelijksvermogensrecht en werking t.o.v. schuldeisers Nationaliteitslanden en woonplaatslanden Gemeenschappelijke nationaliteit Nederlands wetsvoorstel: “Huwelijksvoorwaarden standaard”

7. Samenwonen, de Pacs en geregistreerd partnerschap

Erkenning Hoe is de situatie voor samenwoners momenteel geregeld ? Pacs en geregistreerd partnerschap Erkenning Nederlands geregistreerd partnerschap in Frankrijk Fiscale gelijkstelling in de vermogensbelasting Gepacseerden en de eenmanszaak Beëindiging van een PACS De PACS en de verdeling van de bezittingen en schulden De oude 50/50 regeling Nieuwe regeling Verdeling na scheiding van gepacseerden Franse samenlevingscontract bij de Franse notaris Pacs in de geboorteakte Te overleggen documenten Ontbinding PACS Certificat de concubinage Homo Huwelijk

8. Huwelijkse en Partnerschapvoorwaarden

Waarom huwelijks of partnerschapsvoorwaarden ? Situatie in Frankrijk Bescherming langstlevende partner La Communauté universelle (gemeenschap van goederen) Wanneer is de keuze voor een huwelijkscontract met
verblijvingsbeding interessant ? Nadeel van zo’n huwelijkscontract als er wel kinderen zijn De kinderen uit een eerder huwelijk Afstandsverklaring Le regime de la séparation de biens (vgl. huwelijkse voorwaarden) Tussentijdse wijziging van het huwelijksregime Trouwen in Frankrijk / Trouwen met een Franse vrouw of man Scheiding en uw in Frankrijk & Droit de partage Scheiding, splitsing en de Plus Value Voorbeeld Afspraken in een echtscheidingsconvenant Onverdeeld eigendom of “en tontine” “En indivison” Voorbeeld 10 jaren eis ook bij communauté universelle

9. Schenking bij leven

Voorbeeld van een “la donation horst part successorale” Schenken in het zicht van overlijden en de Nederlandse fiscus Anti-misbruikbepaling Uitspraak Rechtbank Den Haag 31 juli 2015 Rekenvoorbeeld volgens de rechtbank

10. Het belang van een levenstestament

Misverstand Een huis in het buitenland Bewindvoering ondercuratelestelling Notariële volmacht Het levenstestament

11. Vruchtgebruik en bloot eigendom
Nederlandse situatie
Vruchtgebruik Vestiging vruchtgebruik bij leven Vestiging van vruchtgebruik na overlijden Huur Schenking Verkoop Vruchtgebruik in Frankrijk Wettelijke rechten volgens Frans recht van de langstlevende (bij huwelijk, pacs of geregistreerd partnerschap) Donation entre époux Bij schenking aan partner De mogelijkheden en nadelen van Frans bloot eigendm Oprichting SCI Vormen van onroerendgoedbezit in Frankrijk Kopen “en viager” Enkele termen betreffende het kopen en verkopen “en viager” De berekening van de hoogte van de jaarlijkse rente Aftrek op de genoten (lijf)rente voor de inkomstenbelasting

12. Aankoop Franse onroe¬rende zaak middels een SCI
Redenen om voor een SCI te kiezen Kenmerken van een SCI Verplichtingen bij de oprichting van een SCI Kosten oprichting SCI Minimum kapitaal Het bestuur van een SCI Administratieve verplichtingen van de SCI Overdrachtsbelasting bij overdracht van de aandelen van een SCI Liquidatie SCI Oprichting van een SCI na de aankoop van een huis SCI koopt huis SCI en de fiscale aspecten Verkoop van een onroerende zaak door een SCI en de overdrachtsbelasting Tarieven Plus Value bij verkoop van een onroerende zaak via een SCI Jaarlijkse aangifte Franse gemeenschap van goederen Erfgenamen en de SCI Prijs van de aandelen Verkoop van aandelen in de SCI Belastbaarheid verkoop aandelen Aanstellen fiscaal vertegenwoordiger De SCI en de hypotheek SCI en gemeubileerde en ongemeubileerde verhuur Gemeubileerde verhuur Verhuur Gîte of Chambre d’hôtes SCI zonder verhuur SCI-constructie De Nederlandse fiscus en de SCI Voorwaarden SCI in box 3 Nog enkele opmerkingen bij de SCI

13. Erf- en schenkbelasting en de Franse fiscus
Ingezetene in Frankrijk Wanneer wordt u in Frankrijk als ingezetene beschouwd ? Niet-ingezetene Erfgenaam ingezetene in Frankrijk Nederlandse erfbelasting over uw nalatenschap in Frankrijk Tarieven en vrijstellingen in Frankrijk Gehandicapte erfgenamen Tarieven Franse successierechten tussen ouder en kind Tarieven Franse successierechten tussen broers en zusters Algehele vrijstelling voor broers en zusters in Frankrijk Tarieven Franse successierechten tussen familieleden tot de 4e graad Tarieven Franse successierechten tussen niet-familieleden Vrijstelling schenkbelasting in Frankrijk Franse schenkbelasting Tarieven Franse schenkbelasting tussen broers en zussen
14. Erf- en schenkbelasting, vanuit Nederlands perspectief

Wanneer betaalt u schenkbelasting in Nederland ? Krijgt u meerdere schenkingen in 1 jaar In welk land bent u erfbelasting verschuldigd ? Uw positie gezien vanuit Nederland Ouders wonen in Nederland en kinderen wonen in Frankrijk Erfbelasting bij wettelijke verdeling Nederlandse defiscalisering van vruchtgebruik en bloot eigendom in box 3 Indien de erflater niet in Nederland woont Omzeilen 10 jaarsfictie Belastingregeling voor het Koninkrijk Dubbele heffing erfbelasting Indien een deel van de erfenis in Nederland ligt & recht van overgang Afschaffing recht van overgang Indien u een andere nationaliteit heeft aangenomen Het voorkomen van dubbele belasting Voorbeeld situaties Internationale dubbele heffingen bij overlijden Afgesloten belastingverdragen i.v.m. erfbelasting Belastingverdrag Nederland-Frankrijk Besluit er voorkoming van dubbele belastingheffing (DVDB) Buitenlandse belasting bij nieuw erfrecht of ouderlijke boedelverdeling Geen vermindering voor buitenlandse belasting over Nederlandse situs-goederen Ordinary Credit ter voorkoming van dubbele belastingheffing Tarieven en vrijstelling Nederlands erf- en schenkbelasting Rekenvoorbeeld Pensioen en erfbelasting Erfbelasting over fictieve verkrijgingen Europees Beroep tegen 10 jaarsfictie Verruiming vrijstelling Nederlandse schenkbelasting

15. Afwikkeling nalatenschap / aangifte van een nalatenschap
Wat te doen na een overlijden Europese Verklaring van Erfrecht Fiscale afhandeling van de nalatenschap Termijn aangifte successierechten in Frankrijk Erflater buiten Frankrijk overleden Erflater binnen Frankrijk overleden Boeteregeling

16. Voorkoming dubbele belastingheffing middels de ordinary credit-methode
Inleiding Rekenvoorbeeld Berekening Nederlandse erfbelasting

17. Vermogensoverheveling via een trust, vanuit Nederlands perspectief
Wat is een trust ? Keuze uit een discretionary trust of een trust zonder beleidsvrijheid Het trustvermogen en de Nederlandse fiscus Uitspraak Hoge Raad Verkrijging door de beneficiaries van de trust In welk land woont de schenker ? Omzeiling woonplaatsfictie van 10 jaar Belastingregeling 10 jaarsfictie (BRK) Aruba, Curacao en Sint Maarten Schenking door één van de gehuwden, waarvan er één een niet-Nederlander is
Als de trust geen doelvermogen is Definitie trust volgens de Nederlandse Staatssecretaris van Financiën Fiscale zekerheid vooraf Welke stukken dient u te overhandigen ? De vaststellingsovereenkomst Inhoud vaststellingsovereenkomst (transparantie-overeenkomst)

18. Terugkeer naar Nederland
Met vermogen terug naar Nederland Heffingsvrij vermogen Ouderentoeslag vervalt per 1 januari 2016 Vrijstelling voor een uitvaartverzekering Kapitaaluitkering uit levensverzekering: overgangsrecht Bezittingen in box 3 Wat zijn uw bezittingen ? Wat geeft u aan in box 3 ? Onverdeelde boedel Voorbeeld Welke bezittingen geeft u niet aan in box 3 ? Welke bezittingen zijn vrijgesteld ? Schulden in box 3 Drempel voor uw schuld